Tiêm HPV: Bảo vệ bạn khỏi 4 căn bệnh nguy hiểm dễ mắc phải

1. Thế nào là định nghĩa đúng của tiêm HPV? 

Vắc-xin HPV là loại vắc-xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể để phòng ngừa nhiễm virus Human Papillomavirus (HPV), loại virus lây truyền qua đường tình dục, có thể gây ra các tổn thương tiền ung thư và ung thư ở cả nam và nữ.Hiện nay, khoa học đã ghi nhận hơn 140 chủng HPV khác nhau, trong đó khoảng 40 chủng có thể gây viêm nhiễm ở vùng sinh dục và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư như cổ tử cung, hậu môn, hầu họng, âm hộ, âm đạo và dương vật.

Tại Việt Nam, hai loại vắc-xin HPV được cấp phép và sử dụng phổ biến là Gardasil và Gardasil 9. Cả hai đều có tác dụng phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý do HPV gây ra, bao gồm ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, mụn cóc sinh dục cùng các tổn thương tiền ung thư. Đây là biện pháp phòng ngừa chủ động, an toàn và phù hợp cho cả nam và nữ trong độ tuổi khuyến nghị.

2. Cơ chế hoạt động của vắc-xin 

Vắc-xin HPV hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại virus HPV mà không cần cơ thể phải nhiễm virus thật.

Thành phần vắc-xin gồm các hạt giống virus VLP(virus like particles) được tổng hợp từ protein vỏ của HPV. Những hạt này không chứa vật chất di truyền nên không gây bệnh, nhưng vẫn đủ để hệ miễn dịch nhận diện và ghi nhớ chúng.

Khi virus HPV xâm nhập vào cơ thể sau này, các kháng thể đã được hình thành sẽ nhanh chóng nhận biết và trung hòa virus, ngăn chặn chúng gây tổn thương tế bào. Nhờ đó, vắc-xin giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý liên quan đến HPV, bao gồm ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn và mụn cóc sinh dục.

1. Phòng ngừa ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ và nguyên nhân chính là do virus HPV. Tiêm vắc-xin giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại các chủng HPV nguy cơ cao như 16 và 18, hai chủng chiếm đến hơn 70% trường hợp ung thư cổ tử cung. Nhờ đó, phụ nữ được bảo vệ khỏi nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm này, căn bệnh đang cướp đi sinh mạng của hàng nghìn phụ nữ mỗi năm trên toàn thế giới.

2. Ngăn chặn các tổn thương tiền ung thư 

Loạn sản là giai đoạn sớm trước khi tế bào trở thành ung thư. Các tổn thương này có thể xuất hiện ở cổ tử cung, âm hộ hoặc âm đạo, thường không có triệu chứng rõ ràng nên dễ bị bỏ qua. Khi tiêm vắc-xin HPV, cơ thể được bảo vệ khỏi sự tấn công của virus, giúp ngăn chặn quá trình biến đổi tế bào bất thường, từ đó giảm nguy cơ hình thành ung thư sau này.

3. Giảm nguy cơ mắc ung thư ở nhiều cơ quan khác

Không chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ, HPV còn gây ra nhiều loại ung thư khác ở cả hai giới như ung thư hậu môn, dương vật và hầu họng. Các chủng HPV nguy cơ cao có thể xâm nhập vào niêm mạc các vùng này, gây biến đổi tế bào trong thời gian dài. Tiêm vắc-xin HPV giúp cơ thể nhận diện và tiêu diệt virus sớm, từ đó làm giảm đáng kể khả năng phát triển ung thư ở những vị trí này.

>>> Bạn có thể đọc thêm: Tiêm 1 mũi vắc-xin HPV có đủ để bảo vệ khỏi vi-rút gây ung thư?

4. Phòng ngừa mụn cóc sinh dục

Một tác dụng khác của vắc-xin HPV là ngăn ngừa mụn cóc sinh dục, bệnh lý do HPV tuýp 6 và 11 gây ra. Mụn cóc sinh dục tuy không đe dọa tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống, vì bệnh dễ tái phát và khó điều trị dứt điểm. Khi được tiêm chủng, hệ miễn dịch sẽ ngăn virus xâm nhập từ đầu, giúp hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh.

5. Tăng cường miễn dịch bền vững, bảo vệ lâu dài

Các nghiên cứu quốc tế cho thấy, sau khi tiêm, kháng thể HPV có thể tồn tại và duy trì khả năng bảo vệ trong thời gian lên đến 30 năm. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ cần tiêm đủ liều theo hướng dẫn, cơ thể có thể được bảo vệ lâu dài mà không cần tiêm nhắc lại thường xuyên.

6. Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Tiêm vắc-xin HPV không chỉ bảo vệ bản thân người tiêm mà còn giúp giảm nguy cơ lây lan virus trong cộng đồng. Khi tỷ lệ tiêm chủng đủ cao, HPV sẽ khó có cơ hội lây truyền rộng, tạo ra “miễn dịch cộng đồng”, một yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh trên quy mô lớn.

7. Bảo vệ sức khỏe cho nam giới

Nhiều người vẫn nghĩ HPV chỉ là vấn đề của phụ nữ, nhưng thực tế nam giới cũng có nguy cơ nhiễm và truyền HPV rất cao. Nam giới có tỷ lệ nhiễm HPV cao hơn, nhưng khả năng tự tạo kháng thể tự nhiên lại thấp hơn nữ giới. Do đó, việc tiêm vắc-xin không chỉ giúp họ giảm nguy cơ mắc các bệnh do HPV như ung thư dương vật, hậu môn hay hầu họng, mà còn góp phần giảm lây nhiễm cho bạn tình.

Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng hai loại vắc-xin HPV của Mỹ là Gardasil và Gardasil 9. Cả hai có sự khác biệt chủ yếu ở số chủng virus được bảo vệ, độ tuổi chỉ định tiêm

1. Nhóm tuổi từ 9 đến 26 

Tại Việt Nam, vắc-xin HPV được khuyến nghị sử dụng cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 đến 45. Tuy nhiên, hiệu quả bảo vệ mạnh mẽ nhất đạt được khi tiêm cho trẻ trong độ tuổi từ 9 đến 14.

Các nghiên cứu y học cho thấy, việc tiêm chủng sớm giúp cơ thể hình thành kháng thể tốt hơn trước khi có nguy cơ phơi nhiễm với virus HPV. Loại virus này chủ yếu lây qua đường tình dục và có thể lây gián tiếp trong một số trường hợp hiếm gặp như sử dụng chung vật dụng hoặc vệ sinh vùng kín không đúng cách. Vì vậy, tiêm vắc-xin từ sớm khi trẻ vừa đủ 9 tuổi là thời điểm lý tưởng để cơ thể có thể chủ động phòng ngừa trước khi tiếp xúc với virus.

Đây cũng là giai đoạn trẻ đang thực hiện nhiều mũi tiêm chủng định kỳ khác, giúp phụ huynh thuận tiện hơn trong việc theo dõi lịch tiêm và nhận tư vấn từ bác sĩ về các loại vắc-xin cần thiết.

>>> Có thể bạn quan tâm: Dung dịch vệ sinh phụ nữ Rửa Phụ Khoa CAREFRESH Cân Bằng pH chai 250ml

2. Người từ 27-45 tuổi 

Bộ Y tế Việt Nam cũng đã cập nhật mở rộng độ tuổi tiêm chủng HPV lên đến 45 tuổi.

Trong độ tuổi này, cả nam giới, nữ giới và cộng đồng LGBT đều có thể tiêm vắc-xin Gardasil 9 là loại vắc-xin tiên tiến nhất hiện nay, giúp bảo vệ cơ thể khỏi chín chủng virus HPV phổ biến nhất gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Nhờ đó, người tiêm có thể giảm đến hơn 90% nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng, mụn cóc sinh dục hay các tổn thương tiền ung thư.

Ngay cả khi đã từng quan hệ tình dục, việc tiêm vắc-xin vẫn mang lại lợi ích rõ rệt. Bởi vắc-xin giúp ngăn ngừa những chủng HPV mà cơ thể chưa từng nhiễm, từ đó giảm đáng kể nguy cơ bệnh lý trong tương lai.

3. Phụ nữ mang thai 

Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh việc tiêm vắc-xin HPV gây ảnh hưởng xấu đến thai kỳ hoặc sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ nên hoàn tất liệu trình tiêm ít nhất một tháng, tốt nhất là ba tháng trước khi mang thai.

Trong trường hợp phát hiện có thai khi chưa tiêm đủ số liều, nên tạm hoãn các mũi còn lại cho đến sau khi sinh. Mẹ bầu cần thông báo cho bác sĩ sản khoa để được theo dõi sức khỏe, siêu âm và kiểm tra định kỳ đầy đủ.

Điều quan trọng là không nên quá lo lắng, bởi các dữ liệu hiện nay chưa cho thấy vắc-xin HPV có thể gây hại cho thai nhi. Việc duy trì tâm lý thoải mái, ăn uống đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý vẫn là yếu tố quan trọng nhất để mẹ và bé cùng khỏe mạnh.

• Phản ứng nhẹ tại chỗ tiêm: Sau khi tiêm vắc xin HPV, một số người có thể gặp phản ứng nhẹ tại chỗ tiêm như đau, sưng, đỏ hoặc hơi cứng cơ. Các triệu chứng này thường biến mất sau một đến hai ngày và không gây ảnh hưởng lâu dài.

• Phản ứng toàn thân: Một số người có thể thấy mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, sốt nhẹ hoặc buồn nôn. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi hệ miễn dịch bắt đầu tạo kháng thể chống lại virus HPV.

• Tình trạng chóng mặt hoặc ngất xỉu: có thể xảy ra ở một số người, đặc biệt là thanh thiếu niên do tâm lý sợ tiêm. Vì vậy, nên nghỉ ngơi tại chỗ trong khoảng 15 đến 30 phút sau khi tiêm để đảm bảo an toàn.

• Phản ứng dị ứng với vắc xin HPV: Bao gồm những biểu hiện như phát ban, ngứa, sưng môi hoặc khó thở, người tiêm cần được đưa đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.Tuy nhiên loại phản ứng này là rất hiếm gặp 

Người tiêm nên đến khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài hơn hai ngày, vùng tiêm sưng đỏ lan rộng hoặc phát ban toàn thân.

Dưới đây là bảng tập hợp các địa điểm uy tín tại TP. Hồ Chí Minh nơi bạn có thể an tâm tiêm vắc-xin HPV

FAQ – Câu hỏi thường gặp

Q1. Tiêm HPV có chỉ dành cho nữ giới không?

Không. Nam giới cũng nên tiêm để phòng ung thư hậu môn, dương vật, vòm họng và mụn cóc sinh dục.

Q2. Nếu đã quan hệ tình dục thì có nên tiêm không?

Có. Dù hiệu quả thấp hơn một chút, nhưng vắc-xin vẫn giúp bảo vệ khỏi các chủng HPV mà bạn chưa nhiễm.

Q3. Tiêm HPV có thể thay thế việc sàng lọc ung thư cổ tử cung không?

Không. Vắc-xin chỉ giúp phòng ngừa phần lớn chủng HPV, không thay thế việc sàng lọc định kỳ bằng Pap smear hoặc xét nghiệm HPV.

Tiêm vắc-xin HPV là một trong những biện pháp chủ động và hiệu quả nhất giúp bạn bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc các bệnh do virus HPV gây ra, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Chủ động tiêm ngừa đúng độ tuổi không chỉ giúp tăng khả năng miễn dịch lâu dài mà còn góp phần xây dựng lá chắn sức khỏe cho cộng đồng.