Thuốc PrEP là gì? Những điều cần biết về thuốc PrEP.

PrEP là viết tắt của Pre-Exposure Prophylaxis, nghĩa là dự phòng trước phơi nhiễm HIV. Đây là phương pháp dùng thuốc kháng virus (ARV) dành cho người chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao bị lây nhiễm, nhằm ngăn chặn virus HIV xâm nhập và phát triển trong cơ thể nếu có tiếp xúc.

Cơ chế hoạt động của thuốc: khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể, nó cố gắng nhân bản và lây lan.Thuốc PrEP chứa các thành phần kháng virus làm gián đoạn quá trình này, ngăn không cho virus tạo ra các bản sao mới. Nhờ đó, thuốc bảo vệ cơ thể và ngăn ngừa nhiễm HIV. 

PrEP có thể dùng ở dạng thuốc viên hoặc thuốc tiêm. Hiện tại có 2 loại thuốc PrEP được FDA kiểm duyệt và cho phép sử dụng để dự phòng trước phơi nhiễm, bao gồm: 

Thuốc có chứa emtricitabine (200mg), Tenofovir disoproxil fumarate (300mg): Loại này thường dành cho những người có nguy cơ mắc HIV do quan hệ tình dục hoặc tiêm chích ma túy.

Thuốc có chứa emtricitabine (200mg), tenofovir alafenamide (25mg): Loại này thường dành cho những người có nguy cơ mắc HIV khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, loại này không dành cho nữ giới khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo.

Thuốc PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) được khuyến cáo cho những người chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao bị phơi nhiễm, tức là có khả năng tiếp xúc với HIV qua tình dục hoặc tiêm chích. Những trường hợp dưới đây nên dùng thuốc PrEP có nguy cơ lây nhiễm qua đường máu:

• Người có nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục
• Người có nguy cơ lây nhiễm qua đường máu
• Người dùng (tiêm chích) chất ma túy
• Phụ nữ chuẩn bị mang thai hoặc đang cho con bú nhưng có bạn tình nhiễm HIV có thể dùng PrEP an toàn dưới sự theo dõi của bác sĩ.

Một số người không phù hợp hoặc cần trì hoãn dùng PrEP vì lý do sức khỏe hoặc vì có nguy cơ dưới đây:

• Người đã nhiễm HIV
• Người chưa xét nghiệm HIV hoặc kết quả không rõ ràng
• Người có bệnh lý về thận nặng
• Trẻ em dưới 15 tuổi hoặc dưới 35kg
• Người không có nguy cơ nhiễm HIV

>>> Xem thêm Tư vấn bác sĩ trực tuyến 24/24 khi gặp bất kì tình trạng sức khỏe nào tại Medigo

PrEP được điều trị bằng thuốc uống theo 2 phương thức: sử dụng hàng ngày và theo tình huống.

PrEP hàng ngày được áp dụng đối với tất cả những đối tượng đủ tiêu chuẩn sử dụng. Theo đó, những người này mỗi ngày sử dụng 1 viên thuốc kháng ARV để dự phòng kháng lây nhiễm HIV.

PrEP tình huống chỉ áp dụng cho những người có giới tính sinh ra là nam, quan hệ tình dục thấp, trung bình dưới 2 lần/tuần và phải đảm bảo uống thuốc từ 2-24h trước khi quan hệ tình dục. 

Về cách sử dụng PrEP uống theo tình huống: Do không uống hàng ngày nên PrEP sẽ được dùng theo công thức: 2+1+1 tức là:

• Uống 2 viên (liều đầu tiên) trước khi quan hệ tình dục từ 2-24 giờ, chậm nhất là 2 giờ trước khi có quan hệ tình dục.
• Uống viên thứ 3: sau 24 giờ tính từ khi uống liều đầu tiên
• Uống viên thứ 4: sau 24 giờ tính từ khi uống liều thứ hai.

Sử dụng thuốc đúng cách sẽ giúp giảm khoảng 99% nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tình dục. Giảm ít nhất 74% nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tiêm chích ma túy. PrEP không bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như giang mai, lậu, hay viêm gan B, C. 

Tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc

• Buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy
• Đau đầu, chóng mặt
• Mệt mỏi, mất ngủ

Tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng bao gồm

• Phát ban
• Vấn đề về thận hoặc xương
• Suy thận, viêm gan, dị ứng

Nếu bạn gặp phản ứng, dị ứng hoặc tác dụng phụ nghiêm trọng khác với thuốc PrEP, hãy liên hệ đến Hotline cấp cứu hay trung tâm y tế khẩn cấp ngay lập tức.

Phía trên không phải là tất cả các tác dụng phụ có thể xảy ra. Để đảm bảo an toàn, hãy hỏi các chuyên gia y tế hay bác sĩ để biết thêm về các loại thước trên, bao gồm công dụng, cách dùng, tác dụng phụ và cả tương tác với các thuốc kê đơn và các thuốc không kê đơn khác mà bạn đang dùng.