Cây sáng mắt: Giảm triệu chứng hô hấp, tăng cường thị lực

Cây sáng mắt hay còn được biết đến với tên gọi khác là Eyebright (tên khoa học: Euphrasia officinalis), thuộc họ Huyền Sâm (Scrophulariaceae). Đây là một loại cây thực vật hàng năm, có chiều cao khoảng 0,15m. 

Cây sáng mắt có những đặc điểm đặc trưng như lá hình trứng đến gần tròn, không có lông ngoại trừ một số lông rải rác dọc theo các đường gân ở mặt dưới lá. Thân cây thường không phân nhánh hoặc phân nhánh ít, phủ đầy lông ngắn. 

Cây sáng mắt là loại cây được phân bố ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới

Hoa của cây sáng mắt nhỏ, có màu từ trắng xanh nhạt đến màu hoa Oải Hương đậm hơn, với các đường gân sẫm màu nổi rõ trên mui và các thùy dưới, và một đốm vàng sáng ở môi dưới. Cây sáng mắt được thu hái và chế biến bằng cách cắt khúc ngắn, sau đó phơi hoặc sấy khô. 

Nguồn gốc của cây sáng mắt là từ Siberia tới Thổ Nhĩ Kỳ, và hiện nay loài cây này được phân bố ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới, bao gồm khu vực Bắc Mỹ và châu Âu.

Cây sáng mắt chứa một phức hợp thành phần hóa học đa dạng và hữu ích. Eyebright bao gồm phức hợp Vitamin A, C, D và B, các khoáng chất như sắt, silic, iod, đồng và kẽm. 

Ngoài ra, trong Eyebright còn chứa các chất như tanin, glycoside iridoid, flavonoid rutin và quercetin, axit béo thiết yếu, glycoside aucuboside, axit caffeic, ferulic, sterol, choline và một loại dầu dễ bay hơi.

Cây sáng mắt có chứa nhiều thành phần hóa học khác nhau

Chất chiết xuất từ lá, thân và hoa của Eyebright chứa các hợp chất hữu ích như flavonoid, bao gồm luteolin và quercetin, iridoglicozoid (aucubin), tannin và axit phenolic, có tính chất chống viêm và giúp loại bỏ chất nhầy.

Tinh dầu của Eyebright được phân tích và cho thấy có chứa hơn 70 thành phần khác nhau. Axit palmitic là thành phần chiếm tỷ lệ cao nhất, tiếp theo là thymol, axit myristic, linalool, anethole, axit linolenic, hexahydrofarnesyl axeton, axit lauric, 𝛼-terpineol và borneol.

Cây sáng mắt có nhiều tác dụng và công dụng hữu ích. Các nghiên cứu dược lý đã chứng minh rằng chất chiết xuất từ cây sáng mắt có tác dụng chống tăng đường huyết, chống oxy hóa, chống viêm và kháng khuẩn. 

Ngoài ra, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sự kết hợp giữa chiết xuất từ cây sáng mắt và Matricaria chamomilla trong thuốc nhỏ mắt có thể bảo vệ và giảm viêm trong các tế bào biểu mô giác mạc của con người khi bị tác động bởi tia UVB và stress oxy hóa.

Chữa trị đục thủy tinh thể và viêm mạc ở mắt

Thuốc nhỏ mắt Eyebright đã được chứng minh là hiệu quả trong việc điều trị viêm kết mạc, khiến 81,5% bệnh nhân hồi phục hoàn toàn. Ngoài ra, dung dịch rửa mắt Eyebright cũng có thể được sử dụng để điều trị bệnh đục thủy tinh thể. Để giảm triệu chứng, chỉ cần trộn 5-8 giọt cồn Eyebright vào hai cốc nước ấm và rửa mắt hàng 4-6 giờ một lần.

Cây sáng mắt chữa trị đục thủy tinh thể  khiến 81,5% bệnh nhân hồi phục hoàn toàn

Giảm triệu chứng viêm mắt

Chiết xuất cây sáng mắt chứa flavonoid có khả năng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm triệu chứng viêm mắt và các kích ứng mắt khác. Khi được sử dụng như miếng gạc mát cho mắt, trà sáng mắt mang lại hiệu quả trong điều trị viêm bờ mi và lẹo mắt.

Giảm triệu chứng viêm mắt khi dùng Eyebright

Giảm triệu chứng cảm lạnh, viêm xoang và dị ứng bởi thời tiết

Eyebright được coi là một phương pháp hữu ích trong việc chữa trị dị ứng và các triệu chứng liên quan đến hệ hô hấp. Với các đặc tính làm se da tự nhiên như tannin và khả năng chống cảm lạnh, thảo dược này có thể giảm tiết chất nhầy trong trường hợp cảm lạnh và cúm. Nhờ vào các flavonoid và thành phần chống viêm khác, Eyebright cũng có thể hỗ trợ trong điều trị dị ứng theo mùa, ho, cảm lạnh, ngạt thở và nghẹt mũi.

Eyebright cũng có thể hỗ trợ trong điều trị dị ứng theo mùa, ho và cảm lạnh

Chữa trị đường hô hấp 

Eyebright là một giải pháp hữu ích để điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp trên, bao gồm cả cảm lạnh thông thường, sốt mùa hè, đau họng và khàn tiếng. Thảo dược này có khả năng giảm kích ứng trong phế quản và phổi, đặc biệt trong trường hợp bị sởi.

Eyebright hỗ trợ hệ hô hấp của bạn trở nên tốt hơn

Giảm mụn và triệu chứng không tốt về da

Cây sáng mắt có các đặc tính kháng khuẩn và làm se da, giúp giảm mụn trứng cá và làm dịu kích ứng da. Thảo dược này cũng được sử dụng như một chất làm se để nhanh chóng lành vết thương trên da.

Khắc phục chứng hay quên

Eyebright chứa beta-caroten, một chất dinh dưỡng quan trọng. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sử dụng bổ sung beta-caroten trong thực phẩm trong suốt 18 năm có lợi cho trí nhớ, đặc biệt đối với nhóm người đàn ông trên 65 tuổi. Nhóm này cho thấy cải thiện đáng kể trong các bài kiểm tra trí nhớ bằng lời nói so với nhóm sử dụng giả dược.

Cải thiện trí nhớ của bạn tốt hơn

Eyebright extract là một phương pháp tự nhiên được sử dụng để hỗ trợ và điều trị một số vấn đề sức khỏe. Sau đây là chỉ định, lượng dùng và tác dụng phụ cho  từng loại dược phẩm.

Chỉ định

Các nhà thảo dược hiện đại vẫn kê toa Eyebright như một phương thuốc phổ biến cho các chứng kích ứng và rối loạn ở mắt. Nước ép từ cây ép được sử dụng để điều trị bệnh mắt tại Iceland. Người Scotland truyền dịch trong sữa cho mắt bị viêm hoặc yếu. Eyebright giúp điều trị thị lực kém, mỏi mắt, nhiễm trùng mắt, nhạy cảm với ánh sáng và loét mắt. Eyebright còn có khả năng kháng viêm, làm dịu mắt bị ngứa, bỏng và đỏ. 

Ngoài ra, Eyebright cũng có lợi cho việc điều trị ho, cảm lạnh, dị ứng, viêm xoang, sốt cỏ khô, đau tai, nhức đầu, vàng da, tắc nghẽn cổ họng và phế quản, khàn giọng, cúm và viêm xoang. Eyebright cung cấp flavonoid là chất chống viêm, giúp làm dịu các màng nhầy bị viêm ở mắt, xoang và đường hô hấp. Ngoài ra, Eyebright còn giúp giảm viêm và thoát dịch nhầy, trị triệu chứng dị ứng, cảm lạnh và xoang. 

Để pha trà Eyebright, hãy đổ nước sôi vào cốc và ngâm sáng mắt khô trong 5-10 phút. Uống một cốc ba lần mỗi ngày để duy trì thị lực, giảm nghẹt mũi và làm dịu ho. Truyền dịch Eyebright cũng có thể dùng làm bồn tắm mắt để điều trị mắt viêm hoặc đau. 

Hỗn hợp này được làm lạnh, sau đó rửa mắt bằng chất lỏng ấm 3-4 lần mỗi ngày. Để làm miếng gạc, đun 1-2 muỗng canh sáng mắt khô trong 400ml nước trong 10 phút. Hỗn hợp làm mát, sau đó nhúng miếng vải vào, vắt nước rồi đắp lên mắt trong 15 phút, vài lần mỗi ngày.

Liều lượng

Liều lượng của chiết xuất cây sáng mắt phụ thuộc vào loại chiết xuất được sử dụng. Cụ thể:

• Đối với thảo mộc khô, khuyến cáo uống 2-4g, chia làm 3 lần trong ngày. 
• Đối với chiết xuất chất lỏng, cần pha chế theo tỷ lệ 1:1 với dung dịch cồn 25%. Liều lượng khuyến cáo là 2-4 mL mỗi lần, uống ba lần trong ngày. 
• Đối với chiết xuất cồn, cần pha chế theo tỷ lệ 1:5 với dung dịch cồn 45%. Liều lượng khuyến cáo là 2-6 mL mỗi lần, uống ba lần trong ngày.

Tác dụng phụ không mong muốn

Cây sáng mắt có thể gây tác dụng phụ khi dung dịch cồn được nhỏ lên mắt, gồm chảy nước mắt, ngứa, đỏ và sưng mí mắt do tác động của cồn. Ngoài ra, sử dụng cây sáng mắt cũng có thể gây phát ban da hoặc gây buồn nôn ở một số trường hợp.

Eyebright có tác dụng không mong muốn gây chảy nước mắt 

Hy vọng rằng thông tin trong bài viết đã cung cấp những kiến thức hữu ích cho bạn về cây sáng mắt. Trước khi sử dụng trực tiếp hoặc các chế phẩm từ cây sáng mắt, hãy tìm hiểu thông tin để tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và có một đôi mắt luôn sáng khỏe!