Tảo spirulina là gì? Công dụng và lưu ý khi sử dụng tảo xoắn

Tảo spirulina là một loại vi tảo có dạng sợi xoắn màu xanh lam, được tìm thấy trong cả môi trường nước mặn và nước ngọt. Chúng sinh trưởng và phát triển trong các hồ nước mặn, hồ nước ngọt và các đại dương ở vùng khí hậu nhiệt đới.

Theo nghiên cứu được đăng trên  The Journal Cardiovascular Therapeutics, tảo xoắn có khả năng quang hợp và chứa rất nhiều sắc tố thực vật. Do đó nó từng được xếp vào nhóm thực vật. Tuy nhiên các nhà khoa học sau này đã phân loại tảo xoắn thuộc giới vi khuẩn, cụ thể là ngành vi khuẩn lam (Cyanobacteria) nhờ vào những nghiên cứu kỹ lưỡng về sinh lý học, di truyền cùng các đặc tính hóa sinh.

Tảo xoắn spirulina là một loại vi tảo có dạng sợi xoắn màu xanh lam

Từ xưa, người Aztec ở vùng Bắc Mỹ, miền trung Mexico đã biết tận dụng những lợi ích từ tảo xoắn spirulina. Ngày nay, tảo xoắn là được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để làm thực phẩm hoặc chế biến dưới dạng bột, viên uống… Loại tảo này càng trở nên phổ biến khi NASA đưa ra ý tưởng trồng tảo xoắn trong vũ trụ để bồi bổ sức khỏe cho các phi hành gia.

Trung bình, một muỗng tảo xoắn khô (khoảng 7g) sẽ chứa các loại dưỡng chất như sau:

• Protein: 4g
• Toàn bộ các acid amin thiết yếu cho cơ thể
• Sắt: 11% hàm lượng khuyến nghị hàng ngày
• Đồng: 21% hàm lượng khuyến nghị hàng ngày
• 20 calo và 1,7g carbohydrate tiêu hóa được
• Vitamin B3: 4% hàm lượng khuyến nghị hàng ngày
• Vitamin B1: 11% hàm lượng khuyến nghị hàng ngày
• Vitamin B2: hàm lượng khuyến nghị hàng ngày
• Chất béo: 1g, gồm có axit béo omega-6 và omega-3 theo tỷ lệ 1,5:1
• Mangan, kali, magie cùng một lượng nhỏ của phần lớn các chất dinh dưỡng cần thiết khác

Dựa vào các thành phần dinh dưỡng nói trên, nhiều người cho rằng tảo xoắn spirulina có thể coi là loại thực phẩm bổ dưỡng nhất thế giới. Ngoài ra, tảo xoắn còn cung cấp hàm lượng protein chất lượng cao, được đánh giá ngang với trứng.

Tảo xoắn spirulina chứa nhiều thành phần dinh dưỡng đa dạng

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh các tác dụng tuyệt vời của tảo spirulina đối với sức khỏe con người. Trong đó nổi bật là khả năng chống viêm, chống oxy hóa, phòng bệnh tim mạch, cải thiện sức mạnh của hệ cơ bắp…

Chống oxy hóa và chống viêm

Tảo xoắn spirulina là nguồn cung cấp phycocyanin dồi dào. Đây là chất chống oxy hóa có tác dụng ngăn chặn hình thành các phân tử truyền tín hiệu gây viêm và chống lại các gốc tự do. Đặc biệt, phycocyanin cũng chính là chất tạo nên màu xanh lam và xanh lục đặc trưng của tảo xoắn.

Khi tiến hành thử nghiệm ở 37 bệnh nhân đái tháo đường tuýp II, các nhà nghiên cứu thấy rằng tình trạng tổn thương do oxy hóa được giảm thiểu đáng kể khi sử dụng tảo xoắn 8g/ngày.

Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch

Tảo spirulina có công dụng làm giảm cholesterol toàn phần. Trong đó có LDL cholesterol (một loại cholesterol xấu), triglyceride và đôi khi còn giúp gia tăng lượng cholesterol tốt là cholesterol HDL.

Khi tiến hành nghiên cứu ở người có cholesterol cao, các nhà khoa học đã nhận thấy việc sử dụng 1g tảo xoắn mỗi ngày làm giảm 10,1% cholesterol LDL và 16,3% triglyceride. Kết quả cũng rất khả quan khi thử nghiệm sử dụng tảo xoắn với những người mắc đái tháo đường tuýp II.

Tảo xoắn spirulina giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch

Ngăn chặn quá trình oxy hóa cholesterol LDL

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim là tình trạng oxy hóa cholesterol LDL trong máu. May mắn thay bởi quá trình peroxy hóa lipid có thể được giảm thiểu và phòng ngừa nhờ hàm lượng dồi dào các chất chống oxy hóa có trong tảo xoắn spirulina. Đây là kết quả đã được khẳng định thông qua nhiều nghiên cứu thực hiện ở người và động vật. Ngoài ra, tảo xoắn cũng góp phần kích thích sản sinh enzyme chống oxy hóa trong máu.

Phòng chống nhiều loại ung thư

Khi tiến hành nghiên cứu trên động vật, các chuyên gia đã phát hiện được ảnh hưởng tích cực của tảo spirulina trong việc phòng ngừa ung thư và giảm kích thước khối u. Khi tiến hành nghiên cứu tác dụng của tảo xoắn đối với 87 người Ấn Độ mắc xơ hóa niêm mạc miệng (những tổn thương tiền ung thư miệng), các nhà khoa học nhận thấy:

Sau 1 năm, có đến 45% người thuộc nhóm sử dụng tảo (liều lượng 1g/ngày) đã được phục hồi hoàn toàn các tổn thương ở miệng. Trong khi đó tỷ lệ hồi phục ở nhóm không dùng tảo chỉ là 7%. Sau khi ngừng sử dụng tảo xoắn, 1/2 số người tham gia nghiên cứu lại nhận thấy các tổn thương tái phát trở lại.

Ở một nghiên cứu khác, 40 bệnh nhân có các tổn thương tiền ung thư OSMF đã được cho sử dụng 1g tảo xoắn mỗi ngày. Kết quả cho thấy các triệu chứng bệnh cải thiện tích cực hơn cả khi dùng thuốc Pentoxifylline.

Tảo spirulina có khả năng phòng chống một số bệnh ung thư

Phòng chống đột quỵ và hạ huyết áp

Huyết áp cao có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như thận mãn tính, đột quỵ, đau tim… Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc dùng 4,5g tảo spirulina mỗi ngày có thể giúp làm hạ huyết áp. Điều này là nhờ vào khả năng kích thích sản xuất acid nitric (phân tử giúp giãn mạch máu) của tảo xoắn.

Nguy cơ từ việc sử dụng tảo spirulina

Nhìn chung, tảo xoắn spirulina khá an toàn bởi từ xa xưa người ta đã sử dụng nó làm thức ăn. Tuy nhiên những tác dụng của tảo xoắn chỉ thực sự phát huy tối đa nếu bạn lựa chọn được loại tảo sạch. Ngược lại, nếu mua nhầm loại tảo spirulina phát triển trong môi trường ô nhiễm thì tảo có thể bị nhiễm các loại vi khuẩn, kim loại có hại và microcystin (một loại độc tố được tạo ra từ các loại tảo khác).

Khi sử dụng tảo xoắn bị nhiễm độc có thể dẫn đến tình trạng khát nước, nôn, buồn nôn, mệt mỏi, khát nước, nhịp tim nhanh, sốc, tổn thương gan hay thậm chí là tử vong, đặc biệt là ở trẻ em.  

Một nguy cơ khác đó là hiện tượng kích thích sản sinh amoniac do các protein có trong tảo xoắn spirulina. Điều này có thể dẫn đến rối loạn thận và hình thành sỏi thận do hàm lượng urê trong cơ thể tăng cao. Khi thận bị tổn thương sẽ xuất hiện tình trạng phù nề tay chân do dư thừa một số dưỡng chất trong máu.

Lựa chọn sản phẩm tảo xoắn phù hợp

Hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm khác nhau từ tảo xoắn spirulina như dạng tảo khô, bột tảo, viên nang uống, thực phẩm chức năng… Tùy từng nhu cầu sử dụng mà bạn hãy lựa chọn sản phẩm phù hợp.

Cần sử dụng tảo spirulina với liều lượng phù hợp

Xác định liều dùng phù hợp

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị sử dụng từ 2 - 3g tảo xoắn mỗi ngày. Tuy nhiên khi mới làm quen, bạn nên sử dụng liều ít hơn để cơ thể thích ứng tốt hơn.

Sử dụng đúng mục đích và thời điểm

• Giảm cân: Uống tảo với nước trước 30 phút mỗi bữa ăn
• Tăng cân: Uống tảo ngay sau khi ăn, có thể kết hợp với các món tráng miệng
• Chữa rối loạn tiêu hóa: Uống tảo khoảng 30 phút trước khi ăn, lúc dạ dày rỗng
• Bổ sung dưỡng chất: Pha bột tảo với sữa chua, nước ép trái cây hoặc sinh tố từ rau lá xanh và trái cây

Như vậy là bạn đã nắm được một số thông tin quan trọng cần biết về tảo spirulina. Mong rằng thông qua bài viết này, bạn sẽ hiểu hơn về công dụng và cách sử dụng tảo xoắn hiệu quả nhất.