Thuốc lá điện tử: Lợi bất cập hại lâu dài đến sức khoẻ

Thuốc lá điện tử là một thuật ngữ chung chỉ các thiết bị điện tử sử dụng năng lượng từ pin để đốt cháy dung dịch có chứa nicotine và tạp chất gây nghiện từ thuốc lá/xì gà và người dùng sẽ hút rồi nhã khói ra tương tự loại truyền thống.

Ngoài tên gọi trên, loại thiết bị điện tử này còn có những cái tên thông dụng như e-cigs, bút vape, vape….

Thị trường hiện nay có đa dạng chủng loại và hình dáng của thuốc lá điện tử, từ mô phỏng như điếu thuốc thật đến hình bút, USB hay tank. Một số loại còn dùng để hút cần sa hay chất kích thích.

Khói thuốc lá điện tử dù hít vào hay thở ra đều chứa các hoạt chất độc hại, chẳng hạn như:

• Nicotine
• Hạt bụi mịn có thể hít sâu vào các cấu trúc của phổi
• Chất tạo mùi như diacetyl, hoạt chất gây rất nhiều bệnh nguy hiểm ở phổi (như viêm tiểu phế quản)
• Các chất gây sinh ung
• Thành phần dễ bay hơi
• Kim loại nặng như Niken, thiếc, chì

Việc kiểm định thành phần có trong dung dịch hút của thuốc lá điện tử hiện nay đang thiếu sự kiểm soát từ cơ quan kiểm định cũng như nguồn gốc không rõ ràng.

Tác động của thuốc lá điện tử đến sức khoẻ chủ yếu là từ thành phần nicotine, đã được chứng minh có những nguy cơ về:

• Khả năng gây nghiện khi sử dụng thường xuyên
• Ảnh hưởng không tốt đến phụ nữ có thai
• Ngăn chặn sự phát triển của não bộ, đặc biệt ở độ tuổi vị thành niên hay dưới 20
• Gây độc trên bào thai

Bên cạnh đó, các phân tử hạt/bụi mịn từ dung dịch đốt có nguy cơ gây ảnh hưởng lâu dài trên phổi. Ở một số loại thuốc lá không được kiểm định an toàn, nguy cơ cháy nổ vẫn có thể xảy ra với người dùng.

Hiện nay tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng các loại thuốc lá điện tử trở nên thường xuyên hơn và theo một nghiên cứu từ Đại học John Hopkins cho thấy nhóm có dùng loại thuốc là này chuyển sang sử dụng thuốc lá truyền thống tăng hơn 3% so với nhóm chưa từng hút.

Với các khảo sát cho thấy hơn 99% các loại thuốc lá điện tử đều có chứa nicotine, trái ngược với những lời quảng cáo thường thấy về chúng.

Đối với lứa tuổi vị thành niên đang có quá trinh phát triển hệ thống synape dẫn truyền thần kinh, nicotine sẽ làm thay đổi quá trình tự nhiên này và tác động không tốt đến khả năng ghi nhớ của não bộ. Hơn thế nữa, việc lạm dụng nicotine cũng góp phần gây nghiện với những chất kích thích khác trong tương lai.

Ngay cả khi muốn từ bỏ việc hút thuốc, người sử dụng vẫn có một nguy cơ đáng kể mắc phải Hội chứng cai nicotine với loạt triệu chứng như bức rức, khó ngủ, cảm thấy lo lắng/stress, giảm tập trung và "đói" thuốc lá. Thực trạng này sẽ khiến người cai dễ chuyển sang hút dạng truyền thống để cắt cơn thèm nicotine

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiến hành khảo sát, đánh giá về tác dụng có hại của dung dịch hút từ thuốc lá điện tử lên não bộ con người theo thời gian cùng ảnh hưởng khi đã cai thuốc. Nhưng với những bằng chứng hiện tại, nicotine cùng các hoạt chất có trong loại dung dịch này cho thấy những nguy hiểm nhất định đối với hệ hô hấp của người trực tiếp và hút thuốc lá thụ động.

Đặc biệt với lứa tuổi trẻ em và vị thành niên có xu hướng sử dụng loại thuốc này, các nhà quản lý hay bậc phụ huynh nên khuyến cáo con em không nên sử dụng chúng ở bất kì hình thức nào để đảm bảo sức khoẻ ở cả mặt thể chất và tinh thần.

---

Nguồn tài liệu: cdc.gov

Dịch thuật: Bác sĩ Nghiêm