"Thuốc bổ phổi" hậu Covid có thực sự tốt?

Sau khi Covid-19 lây lan mạnh trong cộng đồng, các biến chứng hậu Covid-19 trở thành vấn đề được nhiều người dân quan tâm. Nắm bắt được nỗi lo này, thị trường cũng nở rộ các loại thuốc được quảng cáo có khả năng ngăn ngừa và điều trị hội chứng hậu Covid-19. Gõ cụm từ "thuốc bổ phổi" lên thanh tìm kiếm của các nền tảng mạng xã hội và trang thương mại điện tử, có thể dễ dàng tìm thấy các bài viết quảng cáo "thuốc bổ phổi", “giải độc phổi”  được xách tay từ nước ngoài. Điểm chung của các loại thuốc này là đều được quảng cáo với chức năng "bổ phổi", "loại bỏ cặn bã tích tụ, làm sạch phổi", "phòng chống hậu Covid-19". Hầu hết các sản phẩm đang được quảng cáo đều là thực phẩm chức năng, không phải là thuốc. Việc người bán hàng dùng những từ ngữ rất kêu như vậy đã đánh vào tâm lý của người tiêu dùng, khiến họ hiểu không đúng về tác dụng của các sản phẩm này.

“Trong Đông y, không có danh từ nào là “bổ phổi”, mà chỉ có bổ khí huyết và âm dương. Hậu covid, ở phổi chủ yếu xảy ra tình trạng khí âm lưỡng hư, và phải chọn lựa thuốc theo đúng thể trạng của bệnh nhân. Nếu sử dụng thuốc không phù hợp sẽ gây ra nhiều hậu quả cho người dùng. Nếu người bệnh thể nhiệt mà dùng thuốc nhiệt thì người sẽ càng nóng, càng bứt rứt, khó thở. ; người bệnh ở thể hàn mà dùng thuốc hàn thì sẽ gây ra tiêu chảy” - Bác sĩ Trương Thị Ngọc Lan (Phó Viện trưởng Viện y dược học thành phố Hồ Chí Minh).

Sau Covid-19, chức năng phổi có thể sớm trở lại như bình thường, sau 6 tháng hoặc kéo dài hơn nữa, thậm chí có tổn thương không hồi phục. 

• Với những triệu chứng sau khi khỏi Covid-19 gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt như: ho kéo dài, mất ngủ, mệt mỏi…, bạn nên đi khám để được bác sĩ thăm khám chức năng và kê đơn thuốc cho đúng với thể trạng của mình.
• Với những người không có vấn đề gì nghiêm trọng thì không nên quan tâm quá nhiều, chỉ cần kiểm tra sức khỏe định kỳ và giữ tâm lý thoải mái.
• Cũng có nhiều trường hợp hậu Covid đã gặp phải tình trạng xơ phổi, khiến họ vô cùng lo lắng, đây cũng là một biến chứng hay gặp nhất của hậu Covid-19. Đồng thời, xơ phổi cũng là di chứng tất yếu sau viêm phổi, thông thường, 80% bệnh nhân hồi phục từ 6 tháng đến một năm. Đây là tình trạng các nhu mô trong phổi bị tổn thương, dày lên, xơ cứng, mất chức năng đàn hồi và tạo thành sẹo ở phổi, nguyên nhân là do nhu mô phổi bị phá hủy trong giai đoạn cấp tính sẽ không thể phục hồi trạng thái bình thường, mà thay bằng những mô xơ. Xơ phổi dẫn đến không thực hiện được chức năng trao đổi khí CO2 và O2 ở phổi, gây nên khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động thể lực. Theo các bác sĩ, để cải thiện phổi, điều quan trọng là người dân cần tập thở (các bài tập thở ngực hoặc thở bụng). Nếu không tập luyện chỉ uống các sản phẩm “thuốc bổ phổi” thì không thể khỏi được.

Trong các sản phẩm “thuốc bổ phổi” đang có trên thị trường, có thể chứa một số vitamin tổng hợp như vitamin C, B12, D,... Tuy nhiên, các bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng: không nên bổ sung quá nhiều các thuốc với tâm lý phòng hậu Covid-19. Đặc biệt với các vitamin tổng hợp, những bệnh nhân nào có chỉ định thì mới nên sử dụng. Cần biết rằng, trong thức ăn hàng ngày đã cơ bản cung cấp đầy đủ các vitamin cần thiết và đây cũng là nguồn cung cấp vitamin tốt nhất. Việc lạm dụng các vitamin tổng hợp có thể dẫn đến tình trạng dư thừa và ảnh hưởng đến sức khỏe.

"Không có loại thuốc nào có thể làm sạch phổi", đây là khẳng định của BS Phạm Văn Phúc - Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Thực tế, không có thuốc nào là bổ phổi hậu Covid-19. Thực phẩm chức năng giống như “dao hai lưỡi”, có thể mang lại tác dụng nhanh chóng nhưng lại gây ra hậu quả về sau này; bổ sung dư thừa, không đúng cách có thể gây hại cho cơ thể.  Vì vậy, bạn nên cẩn trọng, tránh tiền mất tật mang.

3. Nên làm gì sau khi bị Covid để cải thiện sức khỏe?

Chế độ dinh dưỡng cân đối và bổ sung đủ nước là chìa khóa quan trọng cho sự hồi phục của người bệnh COVID-19. Chế độ dinh dưỡng hợp lý còn có tác dụng giúp cải thiện chức năng phổi đối với bệnh nhân hậu COVID-19. Điều quan trọng nhất là chúng ta cần cung cấp đủ năng lượng, protein, vitamin và khoáng chất nhằm giúp tái tạo hệ thống cơ, miễn dịch và năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Khi người bệnh có một chế độ ăn uống đầy đủ, cân bằng với rau củ quả, trái cây tươi, protein, hạn chế đồ chế biến sẵn, thì không cần phải uống thêm vitamin hay thuốc bổ. Còn trong trường hợp không bổ sung được đầy đủ dinh dưỡng từ thực phẩm thì nên tham khảo tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng để bổ sung các vi chất cần thiết cho cơ thể. Bạn có thể tham khảo một số nhóm thực phẩm sau: 

• Thứ nhất, nhóm hoa quả tươi gồm: Quả lê, táo, bưởi,… Đó là những loại trái cây chứa nhiều vitamin, giàu chất chống oxy hóa, rất tốt cho hệ thống hô hấp, tăng cường chức năng miễn dịch. 
• Thứ hai là các loại rau xanh như: cải ngọt, rau bina, cải xoăn, bắp cải, cà chua,... Những loại rau trên chứa rất nhiều vitamin cần thiết cũng như khoáng chất,… giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biệt tỏi và gừng là hai loại gia vị rất tốt cho quá trình thải độc tố của cơ thể cũng như có tác dụng diệt virus. 
• Thứ ba, về đồ uống thì nên uống trà xanh, bởi nó có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, tăng cường sức khỏe tim mạch, chống ung thư… 
• Các món ăn giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống COVID-19: súp gà, khoai tây, nước dừa, yến mạch, sữa chua…

Chế độ tập luyện phù hợp để giúp cơ thể bạn hồi phục toàn diện. Các bài tập thở đơn giản để cải thiện lưu lượng máu đến phổi và các đường dẫn truyền trong lồng ngực, giúp tăng cường chức năng phổi. Chúng ta nên thực hiện các bài tập như đi bộ nhanh, thể dục nhịp điệu, đạp xe, chống đẩy, squat,... với cường độ vừa phải và tăng dần. Điều này giúp tăng nhịp tim và thúc đẩy lưu lượng máu, có thể giúp phổi phục hồi nhanh hơn. Thời điểm tập luyện tối ưu và an toàn được khuyến cáo là sau 7-10 ngày hết triệu chứng COVID-19. Người bệnh KHÔNG nên tập luyện lại khi vẫn còn triệu chứng COVID mà nên đợi sau khi hết triệu chứng ít nhất 7-10 ngày. Khi tập trở lại nên tập chậm và tăng dần cường độ. Đặc biệt những người có vấn đề về tim mạch, hô hấp, sốt, ho, khó thở hay đau ngực kéo dài thì càng cần phải lưu tâm. Hãy lắng nghe cơ thể của bạn là lời khuyên luôn đúng trong mọi tình huống bởi sự hồi phục và thích ứng tùy thuộc vào cơ thể của mỗi người.

Chế độ nghỉ ngơi hợp lý và ngủ đủ giấc cũng là điều vô cùng quan trọng để cải thiện sức khỏe dần dần. Điều này sẽ giúp tăng cường hệ thống miễn dịch chống lại bệnh COVID. Bên cạnh đó, nên tập Yoga. Thực tế đã chứng minh rằng tập luyện Yoga và thiền giúp cải thiện sức khỏe phổi, hồi phục cơ thể sau nhiễm COVID-19.

Người hậu Covid cũng không nên hút thuốc, hạn chế tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm, hóa chất độc hại để tránh làm tăng nguy cơ nhiễm trùng phổi và phát triển các bệnh về hô hấp khác. Đồng thời nghiêm túc thực hiện 5K để tránh tái nhiễm biến chủng khác của COVID-19.

Qua bài viết này, Medigo muốn chia sẻ với các bạn rằng: "Thuốc" giúp bổ phổi chính là liệu pháp tập thở, giúp cho các phế nang giãn ra đưa lượng khí vào phổi nhiều nhất, các bài tập thở ngực, bài tập thở bụng..., kèm theo đó là chế độ dinh dưỡng tốt và luyện tập thể thao tùy theo sức khỏe của mỗi người. Hãy thật cẩn thận trong việc sử dụng thuốc bạn nhé!