Thuốc kháng sinh trị ho cho trẻ em: Dùng khi nào và loại nào?

Những nguyên nhân nào gây ra tình trạng ho ở trẻ em?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng ho ở trẻ như: 

• Nguyên nhân thông thường: Cảm lạnh, dị ứng, hen suyễn, viêm đường hô hấp, ô nhiễm không khí…
• Nguyên nhân gây ra tình trạng nghiêm trọng: Viêm phổi, viêm phế quản, ho gà...

Có nhiều nghiên cứu khác cho rằng thói quen sinh hoạt thường ngày của trẻ cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ho. Một số trẻ nhỏ thích ăn những đồ lạnh như kem, nước ngọt có đá… hay trẻ thường xuyên tắm nước lạnh, nơi ở thường thay đổi thời tiết..…tất cả đều là những yếu tố kích thích khiến sức đề kháng của trẻ suy giảm, thuận lợi cho virus xâm nhập gây bệnh. Hầu hết các cơn ho ở trẻ nhỏ là do virus, chỉ cần điều trị, chăm sóc ở nhà là có thể khỏi hẳn.

Nếu con bạn bị ho do nhiễm vi khuẩn (khi bác sĩ, chuyên gia y tế thăm khám sức khỏe cho trẻ xét nghiệm/phát hiện ra tình trạng nhiễm trùng), thuốc kháng sinh có thể được bác sĩ kê đơn cho trẻ để điều trị. Nhưng nếu con bạn bị nhiễm virus dẫn đến ho, thuốc kháng sinh sẽ không giúp con bạn cảm thấy dễ chịu hơn hoặc điều trị khỏi bị bệnh. Vậy nên hãy nhớ rằng, chỉ sử dụng kháng sinh khi nguyên nhân gây ho là do vi khuẩn gây bệnh

Rất nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng chỉ cần thấy chất nhầy màu vàng hoặc xanh trong đờm là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn, tuy nhiên không phải lúc nào điều đó cũng đúng, cần sự thăm khám và chẩn đoán của bác sĩ mới có thể xác nhận được.

Một số bệnh lý và triệu chứng điển hình cần dùng thuốc kháng sinh để điều trị tình trạng ho của trẻ do nhiễm khuẩn:

• Viêm họng do liên cầu khuẩn
• Viêm phế quản.
• Cơn ho không thuyên giảm sau 14 ngày.
• Viêm amidan cấp mủ.
• Viêm phổi.
• Biểu hiện: sốt trên 38.5 độ C, đau đầu, sưng đau hạch cổ, đau bụng, nốt xuất huyết ở vòm họng, xuất hiện chất tiết (đờm) ở họng.

Chỉ sử dụng kháng sinh để điều trị triệu chứng ho cho trẻ khi có chỉ định của các bác sĩ. Việc chỉ định sử dụng kháng sinh cho trẻ phụ thuộc tùy vào rất nhiều yếu tố như: Mức độ nhiễm khuẩn, loại vi khuẩn bị nhiễm, tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ, cân nặng, độ tuổi của trẻ. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ chẩn đoán và kê những loại kháng sinh với liều dùng, dạng bào chế khác nhau. Nếu cha mẹ thấy trẻ ho và kèm theo các biểu hiện bất thường như chảy nước mũi hay sốt cao nhiều ngày thì cần đi khám chứ không tùy tiện mua thuốc dùng cho trẻ.

Mặc dù thuốc kháng sinh chỉ sử dụng cho trẻ em bị ho khi có chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên các bậc phụ huynh cũng nên tìm hiểu một số loại thuốc kháng sinh thường dùng trị ho cho trẻ để sử dụng đúng cách, đúng bệnh, đúng liều lượng để giảm các tác dụng không mong muốn của kháng sinh trên trẻ em và giảm tình trạng kháng kháng sinh.

3.1 Thuốc kháng sinh Amoxicillin 

Amoxicillin điều trị các nhiễm khuẩn do các chủng vi khuẩn còn nhạy cảm với Amoxicillin gây ra:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiết niệu – sinh dục, nhiễm khuẩn đường dẫn mật, tiêu hoá
• Bệnh ngoài da, viêm xương tủy.

Thuốc dùng được cho trẻ em (trẻ dưới 1 tuổi vẫn có thể dùng thuốc) và người trưởng thành.

3.2 Thuốc kháng sinh Augmentin (Axit clavulanic + amoxicillin)

Augmentin được chỉ định điều trị các nhiễm khuẩn gây ra bởi các vi khuẩn còn nhạy cảm với amoxicillin-clavulanate:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên: Các bệnh lý viêm amidam, viêm tai giữa hoặc viêm xoang…
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới: viêm phổi thùy, đợt cấp của viêm phế quản mạn, viêm phế quản phổi

Thuốc dùng được cho người lớn và trẻ em (sử dụng cho trẻ em tính liều theo cân nặng của trẻ và tình trạng nhiễm khuẩn). Không nên sử dụng thuốc để  điều trị quá 14 ngày mà không kiểm tra lại sức khỏe, tình trạng nhiễm khuẩn.

3.3 Thuốc kháng sinh Azithromycin

Thuốc azithromycin được chỉ định điều trị trong các trường hợp nhiễm khuẩn do các vi khuẩn nhạy cảm với thuốc như:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên: viêm xoang, viêm họng, viêm amidan. 
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới: Các nhiễm khuẩn da, mô mềm, viêm tai giữa hoặc viêm phế quản, viêm phổi…

Azithromycin dùng được cho trẻ em và người trưởng thành. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng azithromycin cho phụ nữ có thai khi không có các thuốc thích hợp khác. Do chưa có dữ liệu nghiên cứu trên người mang thai và khả năng bài tiết của azithromycin qua sữa mẹ.

Thuốc kháng sinh có thể gây tiêu chảy hoặc nôn mửa cho trẻ em khi sử dụng để điều trị ho. Khoảng 5% trẻ em bị dị ứng với kháng sinh. Khi có dấu hiệu dị ứng: Da đỏ, bong tróc, ngứa, khó thở, tiêu chảy, đau bụng, phát ban,…cha mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để xử lý kịp thời.

Việc lạm dụng kháng sinh thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn, làm cho xuất hiện các chủng vi khuẩn mới mạnh hơn (vi khuẩn kháng thuốc), không đáp ứng với kháng sinh. Nếu xảy ra tình trạng này, lần sau khi con bạn bị nhiễm vi khuẩn, thuốc kháng sinh sẽ không còn tác dụng nữa. 

Vi khuẩn kháng thuốc có thể lây lan từ con bạn sang các thành viên khác trong gia đình và bạn bè, gây ra các bệnh nhiễm trùng khó chữa khỏi và tăng chi phí điều trị. Vì vậy, đừng lạm dụng kháng sinh, chỉ sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết và có chỉ định của bác sĩ

Để trị ho cho trẻ bằng kháng sinh một cách an toàn, hiệu quả điều đầu tiên cần ghi nhớ rõ là chỉ được dùng khi có chỉ định của bác sĩ, đồng thời hãy nghiêm chỉnh tuân thủ các nguyên tắc khi sử dụng kháng sinh cho trẻ:

• Không sử dụng thuốc kháng sinh của bạn bè, các trẻ nhỏ khác chỉ vì triệu chứng của con bạn giống triệu chứng bệnh của trẻ nhỏ khác; khi sử dụng sai thuốc không chỉ không giúp hết bệnh mà còn có thể gây ra nhiều tác dụng phụ cho trẻ
• Sử dụng đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng số ngày mà bác sĩ kê cho trẻ. Không tự ý bỏ thuốc khi dấu hiệu ho của trẻ thuyên giảm vì rất có thể sẽ gây ra tình trạng kháng kháng sinh
• Không tự ý mua thêm thuốc để dùng cho trẻ khi dùng hết thuốc cũ mà triệu chứng ho của trẻ vẫn chưa khỏi. Trong trường hợp này phải liên hệ với bác sĩ để có phương án điều trị thích hợ

Medigo app vừa chia sẻ nội dung khi nào sử dụng kháng sinh và thuốc kháng sinh nào trị ho an toàn cho trẻ em. Hy vọng với nội dung bài viết, bạn sẽ có thêm thông tin hữu ích về kháng sinh, sử dụng kháng sinh cho trẻ em khi nào và phương pháp điều trị để gia đình bạn có một sức khỏe tốt hơn.