Khoai mỡ là khoai gì? Công dụng của khoai mỡ đối với sức khỏe.

Khoai mỡ là một loại khoai thuộc họ dây leo, được gọi theo tên khoa học là Dioscorea alata. Loại khoai này phổ biến ở Châu Phi, Ấn Độ và Malaysia.

Khác với khoai lang, khoai mỡ thường có kích thước lớn hơn. Vỏ bên ngoài của khoai mỡ có màu nâu đen, thô ráp và phức tạp với nhiều rễ. Trong ruột khoai, có màu tím đặc trưng, tuy nhiên, cũng có những loại khoai mỡ có ruột màu trắng hoặc tím nhạt, được gọi là khoai mỡ trắng.

Khoai mỡ là gì?

Khoai mỡ thích hợp với khí hậu nóng khô và nhu cầu nước cao, do đó thường được trồng một mình. Tại Việt Nam, nó còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như khoai ngọt, khoai tím, củ mỡ, khoai vạc,...

Thời gian từ khi trồng cho tới khi thu hoạch khoai mỡ thường là khoảng 2-3 tháng. Với những đặc tính kinh tế và sản xuất tốt, khoai mỡ đang là một trong những mặt hàng nông sản chủ lực của nền nông nghiệp Việt Nam.

Tổng hợp những chất dinh dưỡng có trong khoai mỡ

Khoai mỡ là một loại khoai có hàm lượng năng lượng và dinh dưỡng phong phú. Trong mỗi 100g khoai mỡ có những chất dinh dưỡng theo USDA ⁽¹⁾ như sau:

• Năng lượng: 120 kcal 
• Carbohydrate: 27g 
• Chất xơ: 4g 
• Canxi: 20mg 
• Sắt: 0.36mg 
• Vitamin A: 100IU 

Ngoài những chất dinh dưỡng chính đã được nêu, khoai mỡ còn chứa đạm, natri, sắt, axit béo và không chứa cholesterol.

Tốt cho hệ tim mạch

Khoai mỡ hỗ trợ hệ tim mạch

Khoai mỡ không chỉ là một loại thực phẩm có khả năng hỗ trợ, ngăn ngừa các bệnh tim mạch hiệu quả. Trong khoai mỡ, có chứa Vitamin B6, có tác dụng giúp giảm hợp chất Homocysteine - một chất gây hại cho thành mạch máu và có thể gây tổn hại đến tim mạch.

Thành phần Kali trong khoai mỡ có khả năng giúp duy trì huyết áp ổn định và ngăn ngừa bệnh cao huyết áp. Đặc biệt, khoai mỡ cũng chứa Dioscorea - một dưỡng chất quan trọng, có tác dụng giảm huyết áp và làm giảm lượng máu đến thận. Rất có lợi cho những người mắc bệnh tim mạch, có thể sử dụng khoai mỡ để hỗ trợ chữa bệnh và giảm nguy cơ đột quỵ.

Giúp giảm cân, béo bụng

Khoai mỡ giúp giảm cân, béo bụng

Khoai mỡ là thực phẩm hỗ trợ rất tốt cho người bị béo phì. Chuyên gia đã xác nhận rằng ăn khoai mỡ giúp cảm thấy no lâu hơn nhờ hàm lượng chất sợi cao, và trong khoai mỡ không chứa chất béo. Giảm cảm giác thèm ăn, ngăn ngừa sự tích tụ của các chất béo có hại cho cơ thể, giảm nguy cơ béo bụng, béo phì.

Khoai mỡ còn cung cấp vitamin C và anthocyanins, hai chất này giúp bảo vệ tế bào cơ thể khỏi sự tác hại của gốc tự do. Việc thường xuyên sử dụng các món khoai mỡ sẽ giúp ngăn ngừa ung thư và duy trì sức khỏe mạnh mẽ cho cơ thể.

Hỗ trợ kiểm soát lượng mỡ trong máu

Khoai mỡ hỗ trợ kiểm soát lượng mỡ trong máu

Theo một nghiên cứu về bệnh tiểu đường, các flavonoid có trong khoai mỡ có tác dụng giảm lượng đường trong máu, đặc biệt là ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Các flavonoid này cũng giúp bảo vệ tế bào sản xuất insulin trong gan, giảm stress oxy hóa và tăng cường kháng insulin cho cơ thể.

Chỉ số đường huyết của khoai mỡ là 24. Việc ăn nhiều khoai mỡ giúp giảm tốc độ hấp thụ đường trong máu, từ đó cải thiện kiểm soát lượng đường trong máu. ⁽²⁾

Giảm thiểu các chứng đau đầu

Khoai mỡ giúp giảm thiểu chứng đau đầu

Một nghiên cứu đã chứng minh rằng những người sử dụng chất bổ sung chiết xuất từ khoai mỡ có hoạt động não bộ tốt hơn so với những người dùng giả dược. Khoai mỡ chứa nhiều diosgenin, một hợp chất đặc biệt được biết đến với khả năng cải thiện sự phát triển của tế bào thần kinh và sức khỏe tổng thể của não bộ. Ngoài ra, các thử nghiệm trên chuột và động vật khác cũng đã cho thấy diosgenin đóng góp vào việc tăng cường trí nhớ và kỹ năng học tập.

Hỗ trợ người có bệnh lý về xương khớp

Khoai mỡ giúp cải thiện những tình trạng về xương khớp

Khoai mỡ còn có một công dụng hữu ích khác đối với những người mắc bệnh xương khớp. Theo Đông y, khoai mỡ có tính bình và không độc hại, có vị ngọt lành tính.

Người ăn khoai mỡ có thể cải thiện và giảm đau cơ bắp, đau hệ thần kinh và đau bụng. Công dụng này cũng giúp chống viêm nhiễm đối với những bệnh nhân có bệnh viêm khớp dạng thấp rất hiệu quả. Do đó, nếu bạn gặp các vấn đề về xương khớp, có thể thêm khoai mỡ vào thực đơn ăn uống của mình để cải thiện tình trạng bệnh. ⁽³⁾

Cải thiện bệnh hen suyễn

Khoai mỡ giúp cải thiện những bệnh hen suyễn

Khoai mỡ là một loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, đặc biệt là vitamin A và C, giúp cân bằng lượng các vitamin này trong cơ thể.

Hen suyễn là một trong những bệnh viêm mạn tính đường hô hấp, khiến việc thở trở nên khó khăn. Tuy nhiên, việc bổ sung đủ chất chống oxy hóa như vitamin C và vitamin A có trong khoai mỡ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hen suyễn.

Hầu hết những người mắc bệnh hen suyễn thường thiếu hụt vitamin A. Điều này cho thấy, họ chỉ hấp thụ khoảng 50% lượng vitamin A cần thiết. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị những người mắc bệnh hen suyễn cần cung cấp đủ lượng vitamin A hàng ngày.

Nghiên cứu đánh giá cũng đã chỉ ra rằng người ít tiêu thụ vitamin C có tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn tăng 12%. Việc ăn khoai mỡ để bổ sung vitamin A và C có thể giúp hạn chế mắc bệnh hen suyễn.

Tốt cho hệ thần kinh

Khoai mỡ rất tốt cho hệ thần kinh

Khoai mỡ là nguồn giàu vitamin B6, một vitamin quan trọng cho hệ thần kinh. Vitamin B6 tham gia vào quá trình tổng hợp các dẫn xuất neurotransmitter, các hợp chất dùng để truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Điều này giúp duy trì sự cân bằng hệ thần kinh và ổn định tâm trạng.

Cải thiện chất lượng giấc ngủ và tâm trạng

Khoai mỡ giúp cải thiện giấc ngủ và tâm trạng

Khoai mỡ là nguồn tốt của tryptophan, một amino acid cần thiết cho tổng hợp serotonin - một chất dẫn xuất neurotransmitter có tác dụng làm giảm cảm giác lo lắng và giúp thư giãn. Tryptophan cũng có khả năng chuyển hóa thành melatonin, hormone giúp điều chỉnh rối loạn giấc ngủ và hỗ trợ việc ngủ ngon.

Khoai mỡ chứa chất chống oxy hóa

Khoai mỡ hỗ trợ chống oxy hóa

Khoai mỡ chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C và vitamin A, cùng với các hợp chất khác như flavonoid và polyphenol. Những chất chống oxy hóa này giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi sự tổn thương do các gốc tự do, giảm nguy cơ các vấn đề về hệ thần kinh liên quan đến lão hóa và các bệnh tật. ⁽⁴⁾

Khoai mỡ giúp chống táo bón và hỗ trợ hệ tiêu hóa

Khoai mỡ hỗ trợ chống táo bón và hệ tiêu hóa

Khoai mỡ có tác dụng giúp nhuận tràng và chống viêm đường ruột. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoai mỡ chứa rất nhiều carbohydrate phức hợp và là một nguồn tinh bột đề kháng tốt.

Khoai mỡ có khả năng kích thích nhu động ruột, giúp hạn chế tình trạng táo bón và dễ dàng đi đại tiện. Thường xuyên ăn khoai mỡ cũng giúp cơ thể tránh phân tồn đọng, từ đó giảm nguy cơ viêm nhiễm đường ruột.

Canh khoai mỡ nấu đậu hũ

Canh khoai mỡ và đậu hũ

Canh khoai mỡ nấu đậu hũ là một món ăn truyền thống phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Khoai mỡ được cắt thành từng lát mỏng hoặc múi cau, sau đó nấu cùng đậu hũ và các loại rau củ khác như cà chua, hành tây, cà rốt, và rau thơm.

Bánh canh khoai mỡ

Bánh canh khoai mỡ

Sợi bánh canh màu tím mộng mơ chắc chắn sẽ thu hút ánh nhìn. Sợi bánh canh khoai mỡ dai ngon kết hợp với nước lèo ngọt xương và hành phi thơm ngon trên mặt tô tạo nên hương vị đậm đà khó quên.

Bánh khoai mỡ chiên

Bánh chiên khoai mỡ

Bánh khoai mỡ chiên là món ăn vặt đang rất được ưa chuộng trên mọi diễn đàn xã hội. Với lớp bánh giòn rụm và nhân khoai tím dẻo mềm, món ăn này chắc chắn sẽ tạo nên sự khác biệt và hấp dẫn.

Tác hại của khoai mỡ là gì?

Khoai mỡ không chứa cholesterol và có nhiều dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, không nên ăn khoai mỡ hàng ngày, hãy đa dạng thực đơn bằng các món ăn khác để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Lá khoai mỡ ăn được không?

Ở một số vùng miền, người ta sử dụng lá và đọt non của khoai mỡ để chế biến thành các món ăn như rau luộc, xào, và nấu canh, tạo ra những món ăn thơm ngon và hấp dẫn. Nhưng cần lưu ý rằng lá khoai mỡ không nên ăn sống vì chúng có độ nhớt cao, khiến khẩu phần trở nên khó nuốt và không ngon miệng. Vì vậy, khi chế biến món ăn từ lá khoai mỡ, nên đảm bảo chúng được nấu chín, giúp giảm đi tính nhớt và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ăn khoai mỡ nhiều tốt không?

Khoai mỡ là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng với nhiều chất bổ dưỡng như carbohydrate, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Tuy nhiên, việc ăn khoai mỡ quá nhiều có thể không tốt cho sức khỏe vì chúng chứa một lượng cao carbohydrate và calo, có thể gây tăng cân và ảnh hưởng đến sự cân đối trong chế độ ăn uống.

Như với bất kỳ loại thực phẩm nào, kết hợp đa dạng và cân nhắc chế độ dinh dưỡng trong ăn uống là quan trọng. Ăn khoai mỡ với định lượng phù hợp và kết hợp với các nguồn thực phẩm khác tạo nên một chế độ ăn uống cân đối sẽ mang lại lợi ích cho sức khỏe. Tham khảo những thông tin mà Medigo chia sẻ trên về khoai mỡ để thiết kế cho mình một khẩu phần ăn giàu dinh dưỡng nhé.

Tài liệu tham khảo:

• 7 Benefits of Purple Yam (Ube)
• (1) Food Data Center
• (2) Effects of Different Types of Yam (Dioscorea alata) Products on the Blood Pressure of Spontaneously Hypertensive Rats
• (3) Antiosteoporotic Activity of Dioscorea alata L. cv. Phyto through Driving Mesenchymal Stem Cells Differentiation for Bone Formation
• (4) The Supplementation of Yam Powder Products Can Give the Nutritional Benefits of the Antioxidant Mineral 
•