Cách bảo quản khoai tây khoa học, không mọc mầm

Khoai tây sẽ bị ảnh hưởng khá nhiều bởi nhiệt độ. Thông thường, 6–10°) là nhiệt độ thích hợp để giữ khoai tây trong nhiều tháng mà không bị hư (3), làm chậm quá trình nảy mầm.

Đã có nghiên cứu cho thấy rằng bảo quản khoai tây ở nhiệt độ mát mẻ giúp tăng gấp bốn lần thời hạn sử dụng so với khi bảo quản ở nhiệt độ phòng (3). Hơn nữa, để khoai tây ở nhiệt độ thấp cũng giúp bảo toàn hàm lượng vitamin C. Cụ thể, nghiên cứu này đã chỉ ra rằng khoai tây được bảo quản ở nhiệt độ mát mẻ có thể giữ được tới 90% lượng vitamin c trong bốn tháng, ngược lại nếu bảo quản ở nhiệt độ phòng ấm sẽ mất gần 20% Vitamin C chỉ sau một tháng (3, 4).

Ánh sáng mặt trời có thể làm khoai tây sản sinh một lượng lớn chất độc gọi là solanine. Đây là chất khiến khoai tây có vị đắng, gây cảm giác nóng rát trong miệng và cổ họng, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm với hợp chất này (5). Nếu hấp thụ lượng solanine quá lớn, có thể dẫn đến một số tình trạng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí có nguy cơ tử vong (6).

Nhiệt độ quá thấp có thể khiến tinh bột chuyển hóa thành đường khử (8) - một loại đường có khả năng khử những thứ khác và tự oxy hóa. Đường khử khi được chiên rán hoặc chế biến bằng nhiệt độ cao sẽ tạo ra một hợp chất gây ung thư, được gọi là acrylamit (9, 10).

Nếu bảo quản khoai tây trong tủ đông, lượng nước bên trong nở ra và tạo thành các tinh thể, phá vỡ cấu trúc thành tế bào, khiến cho khoai tây bị nhão và không thể sử dụng được sau khi rã đông (11). Khoai tây sống cũng có thể chuyển sang màu nâu khi để tủ đông. Bởi vì ngay cả khi bị nhiệt độ đóng băng, enzym gây ra màu nâu vẫn hoạt động (12).

Nếu không có đủ không khí, khoai tây có thể tích tụ độ ẩm, dẫn đến hư hỏng. Vì thế, nếu bạn bảo quản khoai tây trong hộp kín hoặc túi nilon bọc kín, không khí sẽ không thể lưu thông, hơi ẩm thoát ra từ khoai tây sẽ tích tụ bên trong hộp đựng, vô tình tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn (13) phát triển.

Hầu hết chúng ta luôn có thói quen rửa sạch khoai tây trước khi bảo quản. Tuy nhiên, nếu sau khi rửa, bạn không để khoai tây khô ráo thì độ ẩm sẽ tăng lên, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Chính vì vậy, cách tốt nhất là giữ nguyên tình trạng của củ khoai tây và giữ ở nơi thoáng khí, tránh tiếp xúc với ánh sáng. Đến lúc bạn chuẩn bị chế biến thì mới bắt đầu rửa sạch bụi bẩn xung quanh. Nếu lo lắng khoai tây có nhiều thuốc trừ sâu, có thể rửa bằng dung dịch giấm hoặc muối 10% để loại bỏ thuốc trừ sâu tốt hơn (14).

Nhiều loại trái cây và rau củ khi chín sẽ giải phóng khí ethylene, làm mềm và tăng hàm lượng đường (15). Nếu đặt chúng gần nhau, khí ethylene sẽ làm khoai tây sống mọc mầm và mềm nhanh hơn (16). Do đó, không nên bảo quản khoai tây gần trái cây và rau củ sắp chín, đặc biệt là chuối, táo, hành tây và cà chua, vì chúng giải phóng một lượng ethylene tương đối lớn (15).

Sau khi gọt vỏ và thái lát, khoai tây nhanh chóng bị đổi màu nếu tiếp xúc với không khí. Bởi vì polyphenol oxidase - một loại enzym trong khoai tây sẽ phản ứng với oxy và làm khoai tây đổi màu thành xám hoặc nâu. Bạn có thể hạn chế tính trạng này bằng cách ngâm với một ít nước và cho vào tủ lạnh cho đến khi chế biến (1).

Tuy nhiên, nếu ngâm quá 24 giờ, khoai tây sẽ hấp thụ nước, bị nhão và mất đi vị ngon. Để bảo quản lâu hơn mà vẫn giữ nguyên hương vị, bạn có thể đóng gói và hút chân không, như vậy có thể giữ được một tuần trong tủ lạnh (17).

Khoai tây đã nấu chín có thể để được vài ngày trong tủ lạnh. Và ăn khoai tây để nguội giúp tăng hàm lượng tinh bột kháng, một loại carbohydrate khó tiêu hóa và hấp thụ, nhờ đó giúp hạn chế tình trạng tăng đột biến lượng đường trong máu (18, 19) và giảm khoảng 25% chỉ số đường huyết.

Tinh bột kháng cũng hỗ trợ sức khỏe đường ruột, giúp giữ cho niêm mạc của ruột già khỏe mạnh (20, 21, 22). Như vậy, khoai tây nấu chín và để nguội mang lại một số lợi ích nhất định cho sức khỏe, nhưng các chuyên gia khuyến nghị chỉ nên ăn trong vòng ba hoặc bốn ngày để tránh hư hỏng và ngộ độc thực phẩm (23).

Khoai tây sau khi đã nấu chín được bảo quản trong tủ đông sẽ không bị chuyển thành màu nâu, vì quá trình nấu nướng đã phá hủy các enzyme đổi màu (12).

Tương tự như các loại thực phẩm đông lạnh khác, khoai tây để được lâu nhất nếu được tách khỏi không khí khi ở trong tủ đông. Chính vì vậy, cần sử dụng túi nhựa, hộp đựng đậy kín hoặc loại bỏ hết không khí (có thể hút chân không) trước khi bỏ vào tủ. Một nghiên cứu cho thấy rằng khoai tây nấu chín, đông lạnh có thể bảo quản trong thời gian lên đến 1 năm mà vẫn đảm bảo chất lượng (11).

Khoai tây sẽ giữ được lâu nhất nếu bạn chọn những củ tươi ngon. Có một số điều cần lưu ý khi mua khoai tây như sau:

• Củ khoai cứng, sờ chắc tay: Khoai tây mềm tức là đã có dấu hiệu hư hỏng, vì vậy hãy chọn những củ vỏ sáng, cứng, khô ráo.
• Da nhẵn, vỏ có màu vàng: Ưu tiên chọn những củ khoai tây có màu vàng, da nhẵn, vì những củ này ít nguy cơ bị hư hỏng bên trong, có độ ngọt, ngon và nhiều chất dinh dưỡng.
• Không mọc mầm: Không chọn những củ khoai tây đã mọc mầm, lớp da bên ngoài chuyển sang màu xanh, bởi vì đây là những củ tích tụ độc tố có hại có sức khỏe.

Như vậy, bảo quản khoai tây theo như một số lưu ý như trên có thể giúp kéo dài thời hạn sử dụng, tránh hư hỏng và lãng phí thực phẩm. Khoai tây sống nên được bảo quản ở nơi mát mẻ, thoáng khí, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng. Đối với khoai tây đã nấu chín, có thể để trong tủ lạnh khoảng 3-4 ngày.

Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu bạn có những vấn đề về sức khỏe cần được tư vấn, liên hệ đội ngũ Bác sĩ của chúng tôi thông qua HOTLINE hoặc ứng dụng MEDIGO.

Trải nghiệm ngay các tiện ích trên ứng dụng chăm sóc sức khỏe từ xa MEDIGO. Tải App TẠI ĐÂY.

Tài liệu tham khảo:

• What's the Best Way to Store Potatoes? - https://www.healthline.com/nutrition/how-to-store-potatoes
• National Library of Medicine - https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/